Το αρχαιότερο χωριό της Τσακωνιάς που θυμίζει κάτι από Αιγαίο
Κάτι λιγότερο από 3 ώρες από το κέντρο της Αθήνας, στις καταπράσινες πλαγιές του Πάρνωνα, θα βρείτε ένα πανέμορφο χωριό που θα σας κάνει να ξεχάσετε όσα ξέρατε για την Αρκαδία.
Αμφιθεατρικά χτισμένη σε υψόμετρο 840 μ., η Καστανίτσα Αρκαδίας έχει μια θέα που κόβει την ανάσα, καθώς περιβάλλεται από ένα τοπίο εξαιρετικού φυσικού κάλους, γεμάτο καστανιές, έλατα, πεύκα και τρεχούμενα νερά. Ο καταγάλανος Αργολικός Κόλπος αχνοφαίνεται στο βάθος.
Μάλιστα, τα καστανόδαση γύρω από το χωριό, που του δίνουν και το όνομά του, εκτείνονται σε 4.500 στρέμματα, περιλαμβάνοντας γύρω στα 38.000 δέντρα. Ακόμα και σήμερα, η Καστανίτσα παραμένει ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγικούς καστανεώνες της χώρας μας. Η σημασία του κάστανου για το χωριό είναι τέτοια, που κάθε χρόνο από το 1983 και έπειτα, στο χωριό οργανώνεται η γιορτή του Καστάνου, κάθε τελευταίο Σαββατοκύριακο του Οκτωβρίου.
Ο μικρός αυτός οικισμός έχει χτιστεί πάνω σε έναν στενόμακρο λόγο, ανάμεσα σε δύο ρεματιές και προσφέρει μοναδική ευκαιρία περιπλάνησης στο δάσος που την περιβάλλει μέσα από υπέροχα μονοπάτια, όπως το παλιό μονοπάτι του Αγίου Δημητρίου, ή το μονοπάτι Καστάνιτσας – Πραστού, το οποίο διέρχεται μέσω του φαραγγιού της Μαζιάς.
Πρόκειται το παλαιότερο χωριό της Τσακωνιάς, τον πρώτο δηλαδή οικισμό που ίδρυσαν οι Λάκωνες που κατέφυγαν στα ορεινά του Πάρνωνα κατά τη διάρκεια των Αβαρο-Σλαβικών επιδρομών στην Πελοπόννησο στα τέλη του 6ου αιώνα. Η Καστανίτσα (στην τσακώνικη διάλεκτο Γουστένιτσα) έκανε την πρώτη επίσημη γραπτή της εμφάνιση το 1293 και χαρακτηρίστηκε ως διατηρητέος οικισμός το 1967.
Η Καστανίτσα, όμως, εντυπωσιάζει και με την αρχιτεκτονική της, η οποία αποτελεί μια μείξη παραδοσιακού ορεινού χωριού και παραθαλάσσιου νησιώτικου οικισμού. Πετρόχτιστα αλλά ασπρισμένα με ασβέστη δίπατα αρχοντικά (στο παρελθόν, η Καστάνιτσα ήταν γνωστή για την παραγωγή της σε ασβέστη), στέγες από σχιστόλιθο και τοξωτά πορτοπαράθυρα σε έντονα χρώματα συνθέτουν ένα άκρως γραφικό σκηνικό. Στον οικισμό υπάρχουν επίσης και αρκετά τρίπατα πυργόσπιτα, τα οποία παραμένουν σχεδόν αναλλοίωτα από τη μεσαιωνική περίοδο.
Οι αυλές των σπιτιών είναι γεμάτες με λουλούδια, ενώ τα σπίτια συνδέονται με ένα καλοδιατηρημένο δίκτυο ασπρισμένων πλακόστρωτων καλντεριμιών, τα οποία φωτίζονται από μερικά παραδοσιακά φανάρια (με ηλεκτρικούς λαμπτήρες).
Η πλούσια ιστορία του τόπου είναι εμφανής, όχι μόνο κοιτάζοντας τα σπίτια, αλλά και θαυμάζοντας τα μνημεία του τόπου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο πολιούχος ναός της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, χτισμένος το 1780, με περίτεχνο ξύλινο τέμπλο, ρωσικής προέλευσης. Η πρώτη εκκλησία της Καστάνιτσας χτίστηκε σε περίοδο Τουρκοκρατίας και είναι αφιερωμένη στον Άγιο Νικόλαο.
Μάλιστα, στην κορυφή του λόφου που δεσπόζει πάνω από το χωριό διατηρούνται τα ερείπια ενός παλιού Βυζαντινού Πύργου, που ξεπερνούσε τα 8 μέτρα σε ύψος και είχε χτιστεί από τους άρχοντες του Δεσποτάτου του Μυστρά τον 14ο αιώνα.
